Het hielbeen (calcaneus) is een groot en stevig bot dat
een belangrijke functie heeft bij het staan (het moet dan ook veel lichaamsgewicht
kunnen dragen) en bij het afwikkelen van de voet tijdens het lopen. Het
hielbeen heeft een direct gewrichtscontact met het sprongbeen (talus),
dat een belangrijk onderdeel van het enkelgewricht vormt. Beschadigingen
van het gewricht tussen hielbeen en sprongbeen, het onderste spronggewricht
genoemd, leiden tot bewegingsbeperkingen van de voet bij het lopen. Het
hielbeen heeft ook een gewrichtsvlak met een der middenvoetsbeenderen en
het vormt een aanhechtingspunt voor een aantal enkelbanden en pezen in
de voet.
Klachten/blessures aan de hiel komen het meest voor op
twee voorkeursplaatsen. Dit zijn: pijn aan de achterzijde van de hiel en
pijn aan de onderzijde van de hiel.
|
De klachten die aan de onderzijde van de hiel gelokaliseerd zijn zullen
nader worden besproken.
- Pijn aan de onderzijde van het hielbeen: Calcaneodynie (hielpijn)
- Hielspoor
- Peesplaatontsteking (fasciitis plantaris)
CALCANEODYNIE
Het vetkussen, dat zich onder de hiel bevindt, zorgt voor een goede demping
tijdens het staan en lopen. Maar dit vetkussen verliest, naarmate we ouder
worden, deels zijn functie. Dit betekent dat het vetkussen dunner wordt
en het dempend vermogen vermindert, waardoor het hielbeen overbelast of
geïrriteerd kan raken. |
 |
 |
|
HIELSPOOR
Een hielspoor is een uitgroeisel van botweefsel aan het hielbeen in de
vorm van een kromme doorn. Een hielspoor bevindt zich vaak daar waar de
peesplaat zijn aanhechting heeft op het hielbeen. Dit is met röntgenfoto’s
aan te tonen. Indien er op de röntgenfoto geen afwijkingen te vinden zijn
dan is er eerder sprake van een irritatie of ontsteking van de peesplaat.
De pijnplaats bij een hielspoor is vaak met één vinger aan te wijzen. |
FASCIITIS PLANTARIS (PEESPLAATONTSTEKING)
Dit peesblad (fascie) loopt naar de tenen toe en waaiert uit tot de kopjes
van de middenvoetsbeentjes. Het steunt het lengtegewelf van de voet ter
hoogte van de zool (plantair) en vergroot als gespannen band de afzetkracht
van de voet tijdens (hard)lopen en springen. Het peesblad is niet erg elastisch,
omdat anders de voet fors zou doorzakken bij het staan en de afwikkeling
verstoord zou raken. Een peesplaatontsteking (plantaire fasciïtis) wordt
meestal veroorzaakt door een te grote trekkracht aan de aanhechting van
de peesplaat onder de voet. |
 |
ONTSTAAN VAN DE PEESPLAATONTSTEKING
Tijdens het (hard)lopen wordt het peesblad bij elke pas aangespannen. Het
is dan ook niet verwonderlijk dat bij een verandering in de voetafwikkeling
door standafwijkingen, zachte soepele schoenzolen en lopen op ongelijkmatig
of hard terrein, dit peesblad ontstoken kan raken. De pijn bevindt zich
bij deze aandoening langs dit peesblad en aan de binnenzijde van het hielbeen.
Hielpijn treedt ook vaak op wanneer er na een sprong plat op de voet wordt
neer gekomen. De natuurlijke schokdemping van de voet is weg waardoor de
hiel en de peesplaat de ‘klap’ op vangen en overbelast worden.
KLACHTEN HIELSPOOR EN PEESPLAATONTSTEKING
Het is soms moeilijk om deze klachten van elkaar te onderscheiden, omdat
ze nagenoeg dezelfde symptomen hebben en zich op dezelfde plaats manifesteren.
Meestal is er een scherpe pijn bij het staan en een branderig of zeurend
en stijf gevoel aan de hak en door de voet heen. Ochtendstijfheid en stijfheid
na rust zijn karakteristiek, zoals bij veel peesontstekingen, evenals de
startpijn gedurende de eerste meters lopen.
Afhankelijk van de ernst zal er ook pijn ervaren worden tijdens het lopen.
PODOTHERAPIE
Onderzoek moet uitwijzen of het hielbeen scheef staat of verkeerd wordt
belast, want dit heeft invloed op het hielbeen zelf en de omgevende pezen
maar ook op de rest van de voet. Daarnaast wordt onderzocht of het gaat
om een hielspoor of een peesplaatontsteking of een combinatie van beide.
Voor beide aandoeningen is het vermindering van de overrekking van de peesplaat
van essentieel belang. Een goed stabiliserende schoen met al dan niet een
corrigerende inlegzool is een eerste vereiste. Een podotherapeut kan bij
een peesplaatontsteking deze direct ontlasten door een taping aan te leggen
waarbij de spanning in de peesplaat vermindert. Als de klachten ontstaan
door een verkeerde voetstand, afwikkeling of belasting van de voet heeft
een podotherapeut verschillende therapiemogelijkheden te bieden. Daarbij
moet men denken aan (sport)inlegzolen, schoenadvies, tijdelijke ontlasting
(tape en/of zool) in combinatie met fysiotherapie, andere orthesen, loopadvies.
In hardnekkige gevallen is echter een injectie of een operatie noodzakelijk.
|